Gaan de schrijvers van onze series straks staken?

Mini-rooms, kortere seizoenen, minder zekerheid en geen herhalingen. Dankzij de streamers heeft de hardwerkende scenarioschrijver het niet makkelijk in Hollywood.

Feb 23, 2023

De schreeuw die onder je huid gaat zitten van Claire Danes in *Fleishman is in Trouble* op Disney+.

Beste lezer,

Ik heb deze week in mijn hoofd al twee keer een Emmy uitgedeeld. Een keer aan Pedro Pascal nadat de acteur mijn hart wel drie keer had gebroken tijdens aflevering 6 van The Last of Us. En de tweede keer aan Claire Danes die in aflevering 7 van Fleishman is in Trouble iets heeft neergezet dat me op verschillende manieren raakte, en ik waarschijnlijk nooit helemaal van me af zal kunnen schudden.

Als één enkele week twee onvergetelijke televisieafleveringen kan brengen, is Peak TV wat mij betreft nog steeds aan het pieken (wat FX-baas John Landgraf ook zegt). Het zijn goede tijden voor ons serieliefhebber, maar hoe lang ze nog aanhouden?

Want het rommelt in serieland, ik zeg het vaker. Streamers blijken geen oneindig diepe zakken te hebben (behalve misschien AppleTV+), en geen enkele serie is zijn voortbestaan zeker. En nu kan het ook zomaar zijn dat de schrijvers van onze series binnenkort gaan staken. Want de Writers Guild of America, de bond van de scenarioschrijvers van de Verenigde Staten, en de studio’s beginnen eind volgende maand hun onderhandelingen over de nieuwe contracten van de leden van de WGA. En als deze niet goed verlopen, kan het werk voor onbepaalde tijd worden neergelegd. Dit gebeurde ook in 2007-2008 waardoor de opnames van series stil kwamen te liggen - geen schrijvers, geen scripts om te verfilmen -, releases enorme vertraging opliepen, series kortere seizoenen kregen of zelfs gecanceld werden. Het effect was zo groot, dat de staking die drie maanden duurde, nog jaren werd gevoeld in Hollywood.

Nu heb ik als serieliefhebber (en iemand die haar geld verdient met het schrijven over series en dus redelijk afhankelijk is van een constante aanvoer van nieuwe titels) het liefst dat de WGA en de studio’s er volgende maand zonder stakingen uit gaan komen. Maar ik kan het de bond ook niet kwalijk nemen als ze de boel op scherp zetten. Want het leven van een schrijver in Hollywood is er de laatste jaren niet beter op geworden. Je zou denken dat Peak TV, de flinke hoeveelheid streamers en de enorme serie-boom ervoor hebben gezorgd dat er volop werk is en dito inkomsten. Maar in werkelijkheid is het voor de mensen die onze series schrijven, zoals in wel meer creatieve beroepsgroepen, bijzonder lastig om fatsoenlijk rond te komen. Zeker als ze geen hele grote naam (denk Ryan Murphy of Shonda Rhymes) zijn, maar gewoon een hardwerkende ‘normale’ schrijver in het middensegment.

En dat komt, zoals altijd, allemaal door de streamers. Want die hebben niet alleen veranderd hoe we televisie kijken, maar ook de manier waarop televisie wordt gemaakt. En dat heeft niet direct in het voordeel van de schrijver uitgepakt.

Zo doen streamers om te beginnen niet aan herhalingen. In de tijd dat hele zomers op televisie nog werden gevuld met oude afleveringen, kregen schrijvers iedere keer extra uitbetaald als een aflevering waaraan ze hadden gewerkt werd uitgezonden. Het waren inkomsten die in hun contracten waren meegenomen en de meer magere periodes, tussen verschillende projecten, moesten compenseren. Voor de schrijver van nu is deze bron zo goed als opgedroogd. Want aan een serie op een streamer, valt weinig te herhalen. En zelfs als een oudere serie op bijvoorbeeld Netflix komt en een enorme opleving heeft, krijgt de schrijver vaak niets extra.

Ook enorm veranderd is de grootte van een serieseizoen. Vroeger telde een seizoen gemiddeld 20 tot 22 afleveringen, wat bijna een jaar aan werk en inkomsten betekende voor de schrijvers in de ‘writersroom’. Een tijd waarin een schrijver financiële zekerheid had en dingen als een pensioen kon opbouwen. Tegenwoordig is een standaard seizoen 8, hoogstens 10 afleveringen kort. Wat overigens niet altijd betekent dat het minder werk is, maar omdat schrijvers vaak per aflevering krijgen betaald, is het hoe dan ook aanzienlijk minder inkomsten.

En door deze kortere seizoenen is ook de zogenaamde ‘mini-room’, een uitgedunde writersroom, in Hollywood in zwang gekomen. In deze mini-room stampen een kleiner groepje schrijvers samen met de showrunner in behoorlijk korte tijd verhaallijnen voor een heel seizoen uit de grond - vaak nog voordat een serie is aangekocht. Naast dat dit stressvol is, betekent het dat een klein groepje mensen nu eigenlijk al het werk doet, maar vaak niet meer betaald krijgt dan toen ze meer collega-schrijvers hadden. Ook kan het zijn dat zo’n mini-room langer doorgaat dan gepland, vaak zonder dat er vooraf afspraken zijn gemaakt over verdere compensatie.

Voor de creativiteit zijn deze mini-rooms ook geen positieve ontwikkeling. Want door deze nieuwe manier van werken, heeft de jongere generatie schrijvers niet meer de mogelijkheid om langere tijd mee te draaien in een writersroom vol met ervaren schrijvers. Toch wel de plek waar je leert hoe je een goede serie moet maken (wat immers zoveel meer is dan een leuk verhaal bedenken). Menig showrunner die wij nu hoog hebben zitten, heeft deze ervaring wel gehad. En daar plukken wij de vruchten van. Neem Terence Winter (Boardwalk Empire, The Wolf of Wall Street) en Matthew Weiner (Mad Men) die alle twee als schrijver bij The Sopranos werkten voordat ze hun eigen hitseries (en films) ontwikkelden. En David Chase op zijn beurt schreef voordat hij de showrunner van The Sopranos was, weer jarenlang in andere writersrooms.

Zonder goede schrijvers geen goede series. Toch wordt de kans dat de studio’s (die het financieel zwaar hebben zoals we weten) de bond enorm tegemoet gaan komen niet heel hoog ingeschat. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat de leden van de WGA snel tevreden zullen zijn met wat ze wordt aangeboden. Vandaar dat er in Hollywood ernstig rekening wordt gehouden met een staking. Wat weer echt geen goed nieuws is voor de toekomst van onze series…

Tot het zover is (en hopelijk gebeurt het niet…), blijft Peak TV nog even vrolijk verder pieken. Want de komende weken komen er weer heel wat leuke nieuwe en terugkerende dingen uit. Ik tip er weer een aantal hieronder.

Veel kijkplezier!

Anke

ps. Schrik begin volgende week niet als er een extra editie van I Like To Watch in je inbox verschijnt. Ik mocht vandaag actrice Storm Reid interviewen over haar bijzondere gastrol in de achtste, wederom indrukwekkende aflevering van The Last of Us die maandag op HBO Max staat. Het interview zie je diezelfde dag in je mail.

Skip Intro doet Fleishman en TLoU

In Skip Intro heb ik het deze week met Alex over het geweldige Fleishman is in Trouble. Wij zijn fan, maar is deze serie met Jesse Eisenberg, Claire Danes en Lizzy Caplan méér dan een 'bubbelserie'? Verder: Lidia Poët, Stolen Youth, The Consultant, Liaison én Hello Tomorrow!. Een bomvolle uitzending dus, waarin het óók nog gaat over showrunners, 24 en een VRESELIJKE Tiësto-remix van de The White Lotus-soundtrack. Luister de aflevering hier:

Verder maken Alex en ik natuurlijk iedere week een recap van The Last of Us voor onze Patrons. Deze week bespraken we aflevering 6.

Riley Keough en Sam Claflin in *Daisy Jones & The Six* op Prime Video.

Serietips:

Daisy Jones & The Six - Het boek Daisy Jones & The Six van Taylor Jenkins Reid, over het succes en plotselinge breuk van een fictieve rockband uit de jaren ‘70 (die wel wat wegheeft van Fleetwood Mac), heeft sinds het in 2019 uitkwam een grote schare vreselijk enthousiaste fans vergaard. Deze mensen kijken al tijden enorm uit naar deze miniserie waarin de bandleden uit het boek (en hun fantasie) niet alleen tot leven zullen komen, maar ook eindelijk te horen zullen zijn (het gaat over een band, dus muziek is een belangrijk onderdeel van het verhaal). Ik heb inmiddels zes van de tien afleveringen gezien en wat ik ervan vind, mag ik vanwege het embargo (ugh) nog niet zeggen. Maar ik durf wel te verklappen dat zowel Riley Keough (de kleindochter van Elvis) en Sam Claflin die de hoofdrollen spelen, oprecht goed zingen en dat meerdere nummers (die speciaal voor de serie zijn geschreven aan de hand van Reids songteksten uit het boek en ook op een heuse LP uitgebracht worden) nog lang in mijn hoofd zijn blijven hangen. (Vanaf 3 maart wekelijks op Prime Video)
Stolen Youth: Inside the Cult at Sarah Lawrence - In 2019 kwam New York Magazine met een absurd verhaal over een sekte op de liberale kunstuniversiteit Sarah Lawrence, in de staat New York. Het verhaal onthulde hoe meerdere studenten al jaren onder de invloed waren van de manipulatieve vader van een van hun huisgenoten. Ik weet nog dat ik het artikel schokkend vond, maar toch niet helemaal begreep hóe deze Larry Ray, een kalende op de foto’s niet direct charismatische man, die jonge, slimme mensen zo diep in zijn web had weten te krijgen, én houden. Maar na het zien van deze driedelige documentaireserie, snap ik het. Regisseur Zachery Heinzerling laat, zonder enige sensatie, de slachtoffers hun verhaal doen. Woorden die worden ondersteund door de vele beelden die Ray maakte van de momenten waarop hij zijn slachtoffers hersenspoelde en mishandelde (waarom dit soort psychopaten toch denken dat ze hun verachtelijke handelingen altijd maar vast moeten leggen?!). Geen makkelijke documentaire, maar wel goed gemaakt en vreselijk inzichtelijk. (Nu op Disney+)

Ook uit: De tweede seizoenen van het ontzettend leuke Abbott Elementary (1 maart op Disney+) en het wederom vermakelijke Perry Mason (vanaf 7 maart op HBO Max)

Series die ik zelf ga proberen:

Rain Dogs - Ik heb de eerste drie afleveringen van deze BBC/HBO titel gezien, en weet nog niet helemaal wat ik verder van deze miniserie kan verwachten (vandaar dat ie hier staat, en niet hierboven bij de tips). Rain Dogs heeft 10 afleveringen van een half uurtje, maar ik zou het - voor zover ik het heb gezien - geen comedy durven noemen. Het gaat over een alleenstaande moeder die met moeite een veilig dak boven haar hoofd en dat van haar jonge dochter kan houden, en haar beste vriend die rijk is maar weer heel veel andere problemen heeft. De serie heeft een embargo (uiteraard…) dus ik mag eigenlijk niks meer zeggen, behalve dan dat ik wel ga doorkijken. (Vanaf 7 maart op HBO)
The Consultant - Het persbericht omschrijft deze serie met Christoph Waltz als een verwrongen, komische-thrillerserie die de sinistere relatie tussen baas en werknemer onderzoekt, wat natuurlijk doet denken aan het geweldige Severance. Mijn Skip Intro co-host Alex heeft de serie al gezien, maar mocht (embargoooooo) niet echt zeggen wat hij vond, al kreeg ik de indruk dat het Severance niet kon evenaren, maar ook niet heel onaardig was... Alleen om Waltz ga ik natuurlijk ook zelf even kijken. (Vanaf 24 feb op Prime Video)
Liaison - Een Frans/Britse spionnenserie over een tweetal spionnen gespeeld door Vincent Cassel en Eva Green die ooit geliefden waren en nu samen moeten werken om de heftige cyberaanvallen die Londen platleggen, tegen te gaan. Kan heel vermakelijk zijn (ik ben dol op Britse spionnenseries). Kan ook helemaal niks zijn. AppleTV+ heeft immers de laatste tijd, na een periode van vooral voltreffers, ook een paar kleine missers uitgebracht (mocht je het in de vorige nieuwsbrief niet hebben gemerkt, ik ben niet onverdeeld enthousiast over Hello Tomorrow!, hoe mooi het er ook uitziet). Proberen dus. (Apple TV+)

Serienieuws:

Over AppleTV+ gesproken, regisseur Ridley Scott heeft de eerste aflevering opgenomen van zijn serie Sinking Spring en die heeft de streamer 50 miljoen dollar gekost. Dit omdat een heel stadje, inclusief brandweer en politie, is ingehuurd, en een echt huis opgeblazen moest worden. Met de diepe zakken van Apple TV+ zit het dus nog wel even goed. Sinking Spring gaat over een tweetal bankrovers die zich voordoen als DEA-agenten en zo verzeild raken in een politieonderzoek. Met Brian Tyree Henry (Atlanta) en Better Call Sauls Michael Mando, dus dat is, naast Scott, enorm veelbelovend.
Evan Peters had bijna Ethan in het tweede seizoen van The White Lotus gespeeld. Dit onthulde uitvoerend producent David Bernard deze week tijdens de seriesmarkt in Berlijn. Peters had uiteindelijk geen tijd voor de Mike White-serie, waarschijnlijk omdat hij druk was met Dahmer, waarna de rol naar Will Sharpe ging. Persoonlijk vond ik Sharpe een fijne en kloppende toevoeging aan de cast, al had ik Peters het afgelopen jaar wel liever op mijn tv gezien als jaloerse echtgenoot dan als de seriemoordenaar in een Ryan Murphy-serie.
Over The White Lotus gesproken, het lijkt erop dat het derde seizoen in Azië zal spelen.
Ook Steven Spielberg werkt aan een serie, en wel aan een adaptatie van de nooit afgemaakte biopic over Napoleon van Stanley Kubrick. Spielberg werkt al tijden af en aan aan dit project, maar liet in Berlijn weten dat er binnenkort een grote productie wordt opgezet om een zevendelige serie voor HBO te maken.